Jak powstaje burza?

Burza bez wątpienia jest jednym z najpotężniejszych zjawisk atmosferycznych. Pomimo upływu lat, ludzkość nadal pozostaje bezradna wobec tego żywiołu. Silny wiatr, intensywny opad deszczu lub gradu oraz wyładowania elektryczne potrafią czynić spustoszenie na ogromną skalę. W przypadku ekstremalnych burz mogą one powodować wręcz powodzie, osunięcia ziemi i inne katastrofalne zjawiska. Mimo że burze są powszechne, to wiele osób nie wie, jak one powstają i dlaczego tak często są z nimi związane niebezpieczne zjawiska pogodowe. W tym artykule omówimy, jak powstają burze, jakie czynniki wpływają na ich rozwój, jakie zagrożenia mogą się z nimi wiązać oraz jakich zachować należy unikać podczas burzy.

Jakie czynniki prowadzą do powstania burzy?

Dla powstania burzy, konieczne jest zaistnienie pewnych określonych czynników. Jednym z najważniejszych jest pojawienie się ciepłego i wilgotnego powietrza unoszącego się do góry. Gdy takie powietrze wchodzi w kontakt z chłodniejszymi warstwami atmosfery, zaczyna się ono ochładzać i kondensować. Schłodzone powietrze opada i w efekcie tworzą się chmury burzowe, a w nich krople deszczu.

Innym ważnym czynnikiem jest różnica ciśnienia powietrza. Gdy w pewnym obszarze atmosfery powietrze nagromadzi się i stanie się bardziej ciężkie, powoduje to spadek ciśnienia. W rezultacie powietrze z obszarów o wyższym ciśnieniu zaczyna przepływać do obszarów o niższym ciśnieniu. Warstwy zimnego powietrza mieszają się z ciepłym powietrzem, co prowadzi do powstania wiatru. Gdy wiatr jest wystarczająco silny, może zacząć obracać chmurą, tworząc tzw. komin chmurowy.

Kolejnym czynnikiem prowadzącym do powstawania burz, jest występowanie frontów atmosferycznych. Fronty te powstają, gdy cieplejsze i wilgotniejsze powietrze napotyka na chłodniejsze i suchsze powietrze. W wyniku interakcji między tymi masami powietrza mogą powstać burze, w tym również najgroźniejszy ich typ czyli superkomórki burzowe.

Ostatnim ważnym czynnikiem jest występowanie jonizacji w atmosferze. Gdy wiatr porusza się w górę, zaczyna tworzyć różnice w ładunkach elektrycznych między chmurą a ziemią. W efekcie powstają wyładowania atmosferyczne, które są charakterystyczne dla burz.

Jak powstaje burza? – fazy powstawania

Burze powstają zwykle w trzech fazach, które obejmują:

• Faza tworzenia chmury burzowej: Proces powstawania burzy zwykle zaczyna się od formowania się chmury burzowej. Na początku tworzy się mała chmura cumulus, która następnie rośnie w górę. Gdy chmura osiągnie pewną wysokość, zaczyna formować się w niej komin chmurowy, co oznacza, że powietrze w chmurze zaczyna unosić się w górę, a krople wody zaczynają opadać w dół. W tym momencie burza jest jeszcze w swojej wczesnej fazie.
• Faza dojrzałości: Gdy chmura burzowa osiągnie wystarczającą wysokość, zaczynają się dziać intensywne procesy w jej wnętrzu. Powietrze unosi się coraz szybciej, a w chmurze powstają silne wiatry i opady deszczu. W tym momencie chmura burzowa jest w pełni rozwinięta i stanowi największe zagrożenie dla ludzi i infrastruktury.
• Faza rozpadu: Po około 30-60 minutach intensywnego opadu deszczu, burza zwykle zaczyna się rozpadać. W tej fazie chmura burzowa zaczyna się rozpraszać, a powietrze zaczyna opadać w dół. W wyniku tego mogą powstawać kolejne, mniejsze burze, zwane burzami towarzyszącymi.

Charakterystyczne cechy burzy

Burze są zjawiskami atmosferycznymi, które charakteryzują się szeregiem unikalnych cech. Oto niektóre z najważniejszych:

• Pioruny: burzom zawsze towarzyszą wyładowania atmosferyczne, zwane popularnie piorunami. Pioruny powstają, gdy wewnątrz chmury burzowej zderzają się cząsteczki lodu i krople wody, co prowadzi do powstania ładunków elektrycznych. Kiedy napięcie osiągnie wystarczająco wysoki poziom, ładunki te uwalniają się w postaci błyskawicy.
• Grzmoty: powstają wzdłuż drogi pioruna i są wynikiem wysokiej temperatury oraz gwałtownego rozszerzenia się powietrza na ich drodze.
• Wiatry: burzom często towarzyszą silne wiatry, które mogą powodować szkody na budynkach, drzewach i innych konstrukcjach. Wiatry te powstają, gdy powietrze z chmury burzowej szybko spada w dół, tworząc potężną kolumnę powietrza.
• Opady: Burze zawsze objawiają się w postaci ulewnego deszczu lub gradu. Krople wody spadają zwykle bardzo intensywnie przez krótki czas, co może prowadzić do lokalnych podtopień i innych problemów związanych z nadmiarem wody. Grad powstaje, gdy cząsteczki wody zamarzną wewnątrz chmury burzowej i spadają na ziemię w postaci lodowych kul.

Te cechy burz są tylko niektórymi z najbardziej charakterystycznych. Każda burza jest unikalnym zjawiskiem atmosferycznym, mogącym odmiennie wpływać na ludzi i środowisko.

Jakie zagrożenia związane są z burzami?

Burze mogą powodować różne niebezpieczeństwa i zagrożenia dla ludzi oraz środowiska. Oto niektóre z najczęstszych zagrożeń związanych z burzami:

• Silne wiatry: Burzom może towarzyszyć silny wiatr, osiągający prędkość ponad 100 km/h. Może one powodować powalanie drzew, zrywanie dachów z budynków, uszkadzanie linii energetycznych i telekomunikacyjnych.
• Ulewy i powodzie: burzom często towarzyszą intensywne opady deszczu, które mogą powodować ulewy, lokalne podtopienia, zalanie dróg, podtopienia budynków i osuwiska ziemi.
• Grad: burze mogą powodować opady gradu, który może być niebezpieczny dla ludzi, zwierząt i upraw rolnych. Grad może przyczynić się do powstawania szkód na budynkach, samochodach i mieniu publicznym.
• Wyładowania atmosferyczne: wyładowania elektryczne są nieodzownym elementem burz. Mogą one powodować pożary, uszkadzanie urządzeń elektrycznych, a także porażenie prądem u ludzi.
• Tornado: W przypadku niektórych burz, takich jak superkomórki burzowe, istnieje ryzyko powstania tornada. Tornado to silna i gwałtowna trąba powietrzna, która może powodować poważne szkody, niszcząc wszystko co stanie na jej drodze.

Wszystkie te zagrożenia związane z burzami mogą mieć poważne konsekwencje dla ludzi, zwierząt, środowiska i majątku. Dlatego ważne jest, aby zawsze monitorować prognozy pogody i być przygotowanym na możliwe skutki burzy.

Jak zachowywać się podczas burzy?

Burze mogą być pięknym widowiskiem natury, lecz jednocześnie mogą być śmiertelnie niebezpieczne dla ludzi i środowiska. Warto pamiętać o kilku podstawowych zasadach bezpieczeństwa, które pomogą uniknąć zagrożeń związanych z burzami:

• Monitoruj prognozy pogody: Zawsze warto sprawdzić prognozę pogody, aby być świadomym możliwego zagrożenia. Można korzystać z różnych źródeł informacji, takich jak strony internetowe, aplikacje mobilne czy stacje telewizyjne.
• Szukaj schronienia: W trakcie burzy, należy szukać bezpiecznego miejsca. Najlepiej schronić się wewnątrz budynku lub ewentualnie samochodu. Nie przebywaj pod drzewami, gdyż przyciągają pioruny. Unikaj również otwartej przestrzeni, jeżeli jednak nie masz innej możliwości ukryj się w zagłębieniu terenu i kucnij ze złączonymi nogami. W ten sposób ograniczysz możliwość pojawienia się tzw. napięcia krokowego.
• Unikaj sprzętu elektrycznego: W czasie burzy warto odstawić elektronikę, zwłaszcza komputery, telewizory i telefony komórkowe. Mogą one przyciągać wyładowania atmosferyczne, co zwiększa ryzyko porażenia prądem. Ponadto trafienie pioruna w sieć elektryczną może spowodować ich uszkodzenie.
• Unikaj kontaktu z wodą: W czasie burzy warto unikać kontaktu z wodą, np. kąpieli w jeziorze lub basenie, ponieważ woda przewodzi prąd elektryczny.
• Przestrzegaj ostrzeżeń: Należy przestrzegać ostrzeżeń wydawanych przez służby meteorologiczne i podejmować odpowiednie działania w przypadku zagrożenia. Nie ignoruj także komunikatów otrzymywanych z Rządowego Centrum Bezpieczeństwa.
• Bądź przygotowany: Warto mieć w domu zestaw awaryjny, który zawiera podstawowe środki pierwszej pomocy, zapasy żywności i wody oraz latarkę.

Podsumowanie

Zimne i ciepłe powietrze potrafią stworzyć niezwykłą mieszaninę prowadzącą do pojawienia się chmur burzowych. Ten niezwykły spektakl wyładowań atmosferycznych, w akompaniamencie grzmotów jest jednym z najbardziej niesamowitych zjawisk na powierzchni Ziemi. Burze są piękne, lecz zarazem śmiertelnie niebezpieczne, dlatego najlepiej je podziwiać przebywając w bezpiecznym schronieniu.